يكي از ويژگي هاي مهم در زنان خودآرايي و خودنمايي است . نياز به خودنمايي در انسان هم سبب گرايش به انواع آرايش و هم موجب ميل به تمايزيابي و گرايش به مد مي شود الكساندرما در طبقه بندي بيست گانه ي نيازها، "نياز به خودنمايي ” را مطرح و آن را اين گونه تعريف مي كند:" نياز به خودنمايي يعني خود را طرف توجه قرار دادن، روي ديگران تأثيرگذاشتن، ديگران را تحريك كردن، كنجكاوي آن ها را برانگيختن و آنها را سرگرم كردن".
یکی دیگر از ویژگیهای زنان دارابودن خصلت دگرخواهي است . اين امرموجب خودآرايي در آنان مي شود . در واقع زنان به ارائه ي زيبايي خود نزد ديگران، بيش از خود زيبايي علاقه نشان مي دهند. از اين رو هنگامي كه در مجالس و محافل عمومي شركت مي كنند، نسبت به زيبايي وآراستگي اهتمام بيشتري مي ورزند. زيبايي و صورت تا آنجا كه تجربه و تحقيقات علمي نشان ميدهد نمادونشانه ي قدرتمندي از "خود" است.صورت نشان دهنده ي سن، جنسيت، موقعيت اقتصادي- اجتماعي، سلامتي و شخصيت و حتی طرز تفکرافراد است .همچنین صورت منبع ارتباطات شفاهي و نيز روابط غيركلامي میباشد.
از نظر گافمن، صورت در تعامل چهره به چهره و نيز در عملكردهاي اجتماعي از اهميت زيادي برخوردار است. صورت اجتماعي يك صورت عمومي است و نيازمند تغييرات دائمي نقاب موجود بر آن است.آرايش وسيله اي براي به دست آوردن اين نقاب است و اکثرا فقط درشرایط تنهایی و یا شرایط خاص نقاب وآرايش صورت كنار مي رود وصورت خصوصي يا همان شخص واقعي ظاهر ميگردد.
ويژگي هاي شخصيتي عامل مؤثر ديگري است كه میتواند در زمینه توجه به ظاهر ایفای نقش کند. براساس تعريف آلپورت ، شخصيت سازمان پويايي از نظامهاي جسماني و رواني در درون هر فرد است كه رفتار و افكار ويژه ي او را تعيين مي كند. بعنوان مثال پژوهشي كه در مورد ويژگي هاي شخصيتي افراد متقاضي جراحي زيبايي بيني انجام گرفته است حاکی از آن استكه ازميان پنج صفت شخصيتي، "بازبودن" در گروه افراد متقاضي بارزتر از سایرین است .با بررسی نتايج پژوهش قلعه بندي و افخم ابراهيمي نشان می دهد كه الگوي شخصيتي وسواسي و خودشيفته در درخواست كنندگان جراحي بيني به طور معني داري بيشتر از ساير الگوهاي شخصيتي است .
در تبيين عوامل مؤثر بر آرايش زنان، نمي توان نقش تبليغات و رسانه هاي جمعي را ناديده گرفت .
رسانه ها نگرش ها و بينش مردم را عميقا تحت تأثير قرار مي دهند. آن ها انواع گوناگون اطلاعات را كه افراد از طرق ديگر نمي توانند كسب كنند، انتقال مي دهند. روزنامه ها، كتاب ها، راديو، تلويزيون، فيلم ها و مجلات عمومي، ما را در ارتباط نزديك با تجارتي قرار مي دهند كه به گونه اي ديگر نمي توانستيم آگاهي چنداني درمورد آن ها داشته باشيم. در جوامع امروزي به علت تأكيد بيش از حد بر زيبايي و تصاوير ارائه شده در مجله هاي مد، سينما ورسانه ها، توجه به ظاهر و بدن در بين زنان شكل افراطي به خود گرفته است.
فشارهاي بيروني براي انطباق يافتن با گو نه هاي مشخص قيافه ي مطلوب،داراي ارتباط مستقيم با توسعه ي تبليغات و مجلات زنانه، كه زنان را هدف مصرف قرار داده اند، مي باشد. دراين گونه مجلات، با تبليغ مصرف توده اي، زنان به تلاش در جهت اكتساب چهره اي خاص و مشخص تشويق مي گردند. بررسي هاي علمي و پژوهشي نشان دهنده ي اين واقعيت است كه در 65 % موارد، منبع ترويج الگوهاي بدن و ظاهر را ماهواره و تبليغات غربي چه درقالب نمايش و برنامه هايي نظير مسابقات انتخاب دخترسال، تشكيل مي دهد. تبلیغات مذکور محیط زندگی افراد را آلوده به آنچه خود در نظر دارند میکنند. و حق انتخاب و ابتکار را از افراد سلب میکنند و محیطی با سلیقه و اهداف خود میسازند.براساس تئوری لوین (1963)رفتار فردی و یا جمعی انسانها تابع خصوصیات فردی و شرایط محیطی است که فرد در آن تعامل دارد.(رفیع پور ،فرامرزريال1390،کندو کاوها و پنداشته ها،شرکت انتشار).که به نظر میرسد تبلیغات سهم مهم و عمده ایی در ایجاد شرایط محیطی دارد.
همچنین دينداري و مذهب بعد مهم دیگری است كه مي تواند درتبيين عوامل مؤثر در استفاده از لوازم آرايشي نقشي تعيين كننده داشته باشد . گلاك و استاك معتقدند كه علي رغم تفاوت اديان، وجوه مشتركي بين آن ها مي توان يافت كه ابعاد اصلي دينداري را تشكيل مي دهند. اين ابعاد عبارت اند از : اعتقاد و باورهاي ديني،تجربه يا عواطف ديني، مناسك يا اعمال ديني مشخص و پيامدهاي ناظران بر اثرات باورها، اعمال و تجارب ديني.
در جامعه ي ايراني زنان و دختران بطور افراطی و بدون هیچگونه قواره و آدابی اقدام به مصرف لوازم آرایشی میکنند که در نوع خود کم نظیر میباشد.حتی در کشورهایی که در صدد تبلیغات و در نهایت فروش محصولات آرایشی خود به کشورهایی مانند ایران هستند ما شاهد چنین رفتارهایی نیستیم. گزارش ها نشان مي دهد ايران از لحاظ واردات محصولات آرايشي داراي مقام هفتم جهان و در مصرف، در ميان كشورهاي خاورميانه، بعد از هند و پاكستان داراي مقام سوم و بنابه آماری دیگر مقام دوم است .این در حالی است که آموزه های دینی بر ساده بودن و عدم جلب توجه ظاهر زنان تاکید داشته و آنرا از گناهان کبیره بر میشمارد.
این مقاله تا حصول نتیجه ادامه دارد...
