ترافیک خیابان‌های باریک و شلوغ از یک‌سو و ترافیک و سد معبر دست‌فروشان و مشتری آن‌ها از سوی دیگر هرج‌ومرج و بی‌نظمی چشمگیری به این محدوده شهر که می‌توان گفت قلب شهر قم است، می‌بخشد.
به گزارش تابناک قم، از کیف و کفش و شال و روسری گرفته تا شابلون‌های آشپزی، جوراب و هر چه بخواهی در بساطشان پیدا می‌شود. همه اقلامشان متناسب با سردی و گرمی هوا و تغییر فصل هم تغییر می‌کند؛ حتی برای مناسبت‌های ملی و مذهبی از محرم و صفر و ماه رمضان تا شب یلدا، چهارشنبه‌سوری و عید نوروز همیشه چیزی برای عرضه دارند؛ این دست‌فروشان خیابانی.
قیمت‌های ارزان، تنوع جنس، تعدد دست‌فروشان و صد البته بیان قانع‌کننده فروشنده‌ها آن‌قدری است که مشتری را جذب کند؛ حتی اگر قصد خرید هم نداشته باشید اولی را بی‌تفاوت رد کنید، دومی را نادیده بگیرید سومی حتماً چیزی دارد که عابران را برای لحظه‌ای به خود مشغول کند تا حداقل نیم‌نگاهی به اجناس بیندازید. حالا هر روز مردم این اقلام را در مسیر خود می‌بینند.
کافی است مسیرتان از میدان مطهری به سمت بازار یا در امتداد آن به سمت میدان جانبازان و خیابان صفائیه باشد. هر ساعت از شبانه‌روز که اراده کنید به بساط پهن شده‌شان در حاشیه پیاده‌روها بر می‌خورید.
مردمی که برای عبور فقط چند لحظه کنار بساط دست‌فروشان می‌ایستند و گاهی مقایسه‌ای با قیمت مغازه‌ها می‌کنند و نتیجه این می‌شود که مشتری برای خرید ترغیب می‌شود.
ترافیک خیابان‌های باریک و شلوغ از یک‌سو و ترافیک و سد معبر دست‌فروشان و مشتری آن‌ها از سوی دیگر هرج‌ومرج و بی‌نظمی چشمگیری به این محدوده شهر که می‌توان گفت قلب شهر قم است، می‌بخشد.
دست‌فروش مجرم نیست
عده‌ای از سر دلسوزی مخالف جمع‌آوری و ساماندهی دست‌فروشان از هسته مرکزی شهر هستند و اقدام این افراد را در تعارض با قانون نمی‌دانند. چنان‌که یک شهروند قمی گفت: دست‌فروشی برای کسانی که شغلی ندارند و از سر بیکاری و ناچاری به این کار روی آورده‌اند تنها راه امرار معاش است.
به گفته «فاطمه‌سادات موسوی» برخورد برخی مأموران شهرداری با دست‌فروشان مناسب نیست و بارها شاهد چنین صحنه‌هایی هستیم. این رفتار مناسب شأن انسان‌ها نیست، دست‌فروشان مجرم نیستند فقط چاره‌ای جز این راه برای کسب درآمد ندارند.
موسوی ادامه داد: باید به جای برخوردهای سلبی فضای مناسبی برای دست‌فروشان در شهر تعبیه شود تا هم این افراد به کسب درآمد بپردازند و هم اقشار کم‌درآمد جامعه بتوانند وسایل مورد نیاز خود را با قیمتی به مراتب ارزان‌تر از مغازه‌ها تهیه کنند.
«فریده احسان‌پور» اما مخالف نظر موسوی است و می‌گوید: دست‌فروشان چهره ناخوشایندی در شهر ایجاد می‌کنند، شهر قم به دلیل جایگاه خاص و زائرپذیری گسترده از شهرها و کشورهای مختلف نماد یک شهر اسلامی است که گاه دست‌فروشان با رفتارهای نامناسب و بی‌نظم خود ذهنیت بدی ایجاد می‌کنند.
این شهروند اضافه کرد: شهرداری باید در اجرای طرح ساماندهی دست‌فروشان با جدیت وارد شود. اقدام‌های سلبی یا هر تدبیر دیگری وقتی در قالب قانون تعریف می‌شود باید ضمانت اجرایی داشته باشد. نمی‌توان انتظار داشت که چون افراد بیکار هستند به دست‌فروشی روی بیاورند.
دست‌فروشان واسطه‌های عرضه کالای قاچاق
فعالیت دست‌فروشان در شهر در کنار همه آسیب‌ها از جمله سد معبر، بی‌نظمی در شهر و ترافیک برای تولیدکننده‌ها نیز بدون آسیب نیست. لوازم‌التحریر، کیف و کفش، شال و روسری و بسیاری دیگر از چیزهایی که دست‌فروشان می‌فروشند نه فقط داخلی نیست که به گفته مسئولان استان اغلب از کالاهای خارجی بی‌کیفیت یا حتی قاچاق است.
«فاضله‌سادات اعلایی» یکی از تولیدکنندگان لوازم‌التحریر در استان است.
وی محصولات دست‌فروشان را عامل تخریب بازار داخلی دانست و گفت: همه تلاش تولیدکنندگان این است که در مشکلات اقتصادی بهترین محصول را عرضه کنند اما دست‌فروشان کالاهای چینی و قاچاق را با قیمتی بسیار کمتر از تولید داخلی در سطح خیابان‌های شهر و جلوی چشم قانون به راحتی می‌فروشند.
به گفته این تولیدکننده، برخورد مقطعی و سلیقه‌ای با این افراد ضربه سختی به بدنه تولید وارد می‌کند، روز به روز هم به تعداد این افراد افزوده می‌شود؛ کسی هم پاسخگو نیست.
برخورد با پدیده دست‌فروشی اعم از آن‌ها که با پهن کردن بساط در شهر و اطراف حرم مطهر و مسجد جمکران به فروش اقدام می‌کنند یا آن‌ها که وانت‌بار اجناس خود را به صورت سیار در جای‌جای شهر عرضه می‌کنند دغدغه‌ای برای مسئولان استان شده است.
تا آنجا که معاون خدمات شهری و امور اجتماعی شهردار قم از اخطار به بیش از 3 هزار وانت‌بار و انتقال 400 خودرو به پارکینگ خبر داد و گفت: بیشتر این دست‌فروشان و وانت‌بارها از روستاها و شهرهای اطراف به قم می‌آیند، تعدادی از آن‌ها هم به صورت گروهی کار می‌کنند تا در صورت مواجهه با مأموران شهرداری درگیری دسته‌جمعی ایجاد کنند.
«سیدامیر سامع» با بیان این‌که برای ساماندهی دست‌فروشان و وانت‌بارها، شهرداری احکام لازم را از دستگاه قضایی دریافت می‌کند، اظهار کرد: در حال حاضر طرح برخورد با وانت‌بارها در هسته مرکزی شهر آغاز شده تا محل جدیدی برای تجمع آن‌ها ایجاد کنند.
ساماندهی دست‌فروشان
خرداد امسال بود که مدیرکل پیشگیری و رفع تخلف‌های شهری شهرداری قم از تشدید برخورد و نظارت شبانه‌روزی بر دست‌فروشان اطراف حرم خبر داد و گفت: بر اساس تبصره یک بند 2 ماده 55 قانون شهرداری‌ها برخورد با دست‌فروشان از مدت‌ها قبل آغاز شده بود اما دیگر دست‌فروشان اجازه فروش در اطراف حرم را ندارند.
حقیقت این است که این اقدام ضربتی و اعلام رسانه‌ای شهرداری چندان جان‌دار و پایدار نبود؛ چون این روزها و روزهای گذشته و حتی ماه‌های اخیر شواهد گویای حقیقتی دیگر است که نشان می‌دهد طرح تشدید برخورد با دست‌فروشان اطراف حرم خیلی هم کارساز نبوده است.
شهرداری فضایی به مساحت 200 متر در پارکینگ شرقی حرم برای دست‌فروشان در نظر گرفته بود اما گویا دست‌فروشانی که ادعا دارند در صورت وجود فضایی برای فروش اقلام خود دیگر در شهر و معابر حضور نخواهند داشت تمایلی برای حضور در این فضاها ندارند.
در نهایت آنچه می‌تواند مسئولان را در نظم‌بخشی به وضع دست‌فروشان و دست‌فروشان را ناچار به قانون‌مداری کند چیزی نیست جز همراهی مردم. تا مردم برای سامان بخشیدن به وضع دست‌فروشان با مسئولان همراهی نکنند این طرح‌ها و هزاران طرح دیگر راه به جایی نمی‌برد؛ درواقع این مردم هستند که با مدیریت خرید خود یکی از مؤثرترین نقش‌های خود را در ارتقای سطح فرهنگ شهروندی و نیز رفع مشکلات شهری ایفا می‌کنند.
منبع: همشهری
