در شرايطي كه عربستان سعودي و متحدانش فشارهاي سنگيني را عليه حزب الله لبنان آغاز كرده اند، يك موسسه مطالعاتي آمريكايي نيز ضمن ابراز نگراني از تحولات سوريه نوشت، در كنار تمام حواشي مبارزات سوريه يك رويداد مهم ديگر در حال عملياتي شدن است. از اين رويداد مي توان به شكل گيري نيرهاي مقاومت حزب الله سوريه ياد كرد كه ضمن بازيگري در جريان مبارزات داخلي در ادامه مي توانند نفوذ ايران در منطقه خاورمیانه را بيش از پيش افزايش دهند.
در شرايطي كه عربستان سعودي و متحدانش فشارهاي سنگيني را عليه حزب الله لبنان آغاز كرده اند، يك موسسه مطالعاتي آمريكايي نيز ضمن ابراز نگراني از تحولات سوريه نوشت، در كنار تمام حواشي مبارزات سوريه يك رويداد مهم ديگر در حال عملياتي شدن است. از اين رويداد مي توان به شكل گيري نيرهاي مقاومت حزب الله سوريه ياد كرد كه ضمن بازيگري در جريان مبارزات داخلي در ادامه مي توانند نفوذ ايران در منطقه خاورمیانه را بيش از پيش افزايش دهند.به گزارش «تابناک» پايگاه اينترنتي «موسسه مطالعاتي واشنگتن» در يادداشتي با عنوان چگونگي ساخت حزب الله سوريه توسط ايران نوشت: سردار شهيد حسين همداني در ماه مي سال 2014 اظهار داشت كه ايران در تلاش است در سوريه يك حزب الله دوم شبيه حزب الله لبنان ايجاد كند. اگرچه سردار همداني بعدها در اكتبر 2015 در استان حلب سوريه شهيد شد، اما دور از ذهن نيست كه چنين طرحي به ويژه در شرايط كنوني كه بسياري از نيروهاي داوطلب در صف مدافعان دولت بشار اسد قرار گرفته اند، دوباره مطرح و اجرايي شود.
پايگاه اينترنتي «موسسه مطالعاتي واشنگتن» با مقدمه اي كه نشان از نگراني اين موسسه و به طبع آن دنياي غرب به ويژه آمريكا از خيزش موج مقاومت هاي مردمي مبتني بر مذهب تشيع دارد، ضمن تشريح جزئيات ساختاري، فرهنگي و جغرافيايي، عملياتي شدن اين رويداد مهم را در خاك سوريه باعث قدرت گيري بيش از پيش جمهوري اسلامي ايران در منطقه دانست
اين يادداشت در ابتدا به مراحل توسعه انديشه و ساختار سازماني حزب الله در سوريه اشاره كرده و در اين رابطه می نویسد: از سال 2012 تا 2013 كه دولت بشار اسد در سوريه با بحران مخالفان مواجه شد، ايران تلاش فراواني براي خروج دولت سوريه از بحران انجام داد و با كمك دولت سوريه در برخي پايگاه هاي نظامي اقدام به جذب نيروهاي مردمي در جهت مقابله با مخالفان برآمد.
از سال 2012 و همراه با بحران سوريه انديشه هاي مذهب تشيع كه در ايران، لبنان و عراق مبتني بر ولايت محوري و دوازده امامي نقش ويژه در شكل دهي به نيروهاي امنيتي و دفاعي داشته است، توانست در مورد سوريه نيز عملياتي شود و اين موضوع توسط نيروهاي شيعه عراق، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران و حزب الله لبنان مورد حمايت ويژه قرار گرفت.
اين حركت در اواسط 2013 شاهد بروز جنبش هاي مقاومتي مبتني بر نيروهاي مردمي و داوطلب فراواني شد كه در بخش هاي مختلف سوريه نظير شهرستان هاي جنوبي استان درعاء و شمال دمشق و در سال 2014 با بهره گيري از حمايت هاي ايران در مناطق ديگري نظير حمص، غوطه شرقي، لاذقيه و... ايجاد شدند.
اين يادداشت در ادامه و در تشريح چگونگي ايجاد و پراكندگي جغرافيايي نيروهاي حزب الله سوريه آورد: از سال 2014 نیروهای مختلفي كه مذهبشان تشيع بود و در راستاي مقابله با گروه هاي تروريستي و حمايت از دولت بشار اسد مي جنگيدند، خود را حزب الله در سوريه ناميدند و حوزه فعاليت آنها تا حدود زيادي گستره وسيعي از جغرافياي سوريه را در بر گرفت.
اگرچه مذهب تشيع بيشترين حجم جمعيت خود را در كشورهاي ايران، لبنان و عراق دارد و جمعيت پيروان اين مذهب در سوريه كمتر است، اما نيروهاي منتسب به اين مذهب توانستند در مناطق مهم و استراتژيكي نظير مرز ميان لبنان سوريه، نزديكي استان حلب و در امتداد مرز اردن و سوريه در جهت مقابله با تروريست ها مستقر شوند.
در اين ميان دو روستاي كليدي نُبل و الزهرا كه داراي جمعيتي شيعه هستند، به عنوان دو منطقه كليدي بودند كه نزديكي اين دو روستا به پايگاه هاي تروريست ها و شهر حلب و مرز سوريه و تركيه بر اهميت آنها افزوده بود. در جريان درگيري هاي سال 2013 اين مناطق به دست گروه هاي تروريستي افتاد، اما نيروهاي نظامي و شيعه سوريه، ارتش سوريه، سپاه بدر عراق، نيروهاي نظامي ايران و حزب الله لبنان مجدداً در سال 2016 توانستند اين مناطق را آزاد كنند.
از سال 2014 نيز تأكيد مبارزات نيروهاي شيعه بيشتر در مناطق اطراف استان حلب واقع شد و گروه هايی نظير جيش المهدي(عج) و المقاومه الوطني در اين منطقه به مبارزات خود عليه تروريست ها اقدام كردند. همچنين در سال 2015 و 2016 در برخي مناطق ديگر نيروهاي مردمي شيعه گروه هاي مبارزه و مقاومتي نظير مدل حزب الله لبنان با نام هاي الغالبون و المقاومه الاسلامي ايجاد كردند.
در منطقه قديمي بصرا در مرز اردن و سوريه نيز حزب الله لبنان كمك كرد تا با توجه با جمعيت شيعه ساكن در اين منطقه نيروهاي مقاومت مبتني بر انديشه هاي شيعه ايجاد شود و در سال 2015 جنگ ها و درگيري هاي شديدي را با گروه هاي تروريستي آغاز كند كه البته به دليل جمعيت كم و نداشتن حمايت هاي كافي نتوانست در جريان مبارزات خود موفقيبت زيادي كسب كند.
در مرز مشترك لبنان و سوريه و در استان حمص نيز تلاش هاي فراواني براي ايجاد نيروهاي مقاومت مردمي مبتني بر انديشه هاي تشيع با كمك حزب الله لبنان شكل گرفت و نيروي مردمي القوات الرضا(ع) يكي از مهم ترين نيروهاي مردمي مبارز عليه گروه هاي تروريستي، حاصل اين تلاش ها است.
اين يادداشت پس از تشريح مواردي نظير آنچه آمد، در رابطه با چگونگي الگوگيري نيروهاي مقاومت شيعي در سوريه از حزب الله لبنان و نقش ايران در اين رويداد اضافه كرد: در حال حاضر توفيقات نظامي و سياسي حزب الله لبنان براي نيروهاي مقاومت مردمي سوريه به يك الگو و آرمان تبديل شده است.
با اين شرايط ايران علاقه فراواني دارد كه مدل حزب الله لبنان كه در كشور لبنان و در كشور عراق با جمعيت غالب شيعه، گروه هاي مقاومت مردمي و موثر در ساختار حاكميت ايجاد كرده اند را در سوريه نيز دنبال كند و از اين طريق بتواند به هدف خود در جهت تبديل شدن به يك قدرت منطقه اي دست يابد.
انديشه ولايت مداري و پذيرش نقش مرجعيت و رهبريت سياسي ولي فقيه در ايران كه موجب وفاداري سياسي، اجتماعي و مذهبي مردمي به ولايت فقيه شده است، در ميان شيعيان لبنان، عراق و سوريه بسيار محبوب است و در بازه هاي زماني مختلف نيز از طرف اين گروه ها تبليغ شده است. اين همگرايي و علاقه را در ماجراي اعدام آيت لله نمر از رهبران مبارز شيعي در عربستان مي توان ملاحظه كرد.
نشانه ديگر علايق اينكه همواره در جريان مبارزات نيروهاي مردمي و شيعي سوري در كنار پرچم سوريه پرچم حزب الله نيز قرار دارد و نماد حزب الله در پوسترها، سنگ قبرها و ديگر موارد تبليغاتي آنها ديده مي شود. براي مثال گروه مقاومت مردمي شيعي با نام گروه مقاومت اباالفضل العباس(ع) همواره از نماد حزب الله در مبارزات خود استفاده مي كند و گروه هاي نظير القوات الرضا(ع) نيز رفتار مشابهي دارند.
در اين رابطه همچنين مي توان به اين موضوع اشاره كرد كه در بسياري موارد وقتي نيروهاي نظامي اين گروه ها به شهادت مي رسند، بدون ذكر جزئيات خاص از آنها تنها به تصويري از گنبد طلايي حضرت زينب (س)، نمادي از پرچم حزب الله و پرچم دولت سوريه اكتفا مي شود.
ادامه اين يادداشت به قلمرو فراملي فعاليت نيروهاي مقاومت شيعي در سوريه اشاره دارد و مي نويسد: اگرچه بيشتر حجم فعاليت حزب الله سوريه در حال حاضر متمركز بر كشور سويه است و اين موضوع به دليل تحولات و درگيري هاي داخلي طبيعي است، اما همچنان اين گروه هاي شيعي كه پيش گام آنها نيز گروه ابالفضل العباس(ع) است، علاقه و نشانه هاي فراواني در ايجاد يك اتحاد دائمي با شيعيان عراق، لبنان و ايران به نمايش گذاشته اند.
اين موضوع را در به كارگيري و جذب نيروهاي داوطلب از عراق، ايران و لبنان و همچنين اعزام نيرو به عراق براي مبارزه با گروه هاي تروريستي مي توان ديد.
در اين يادداشت همچنين به گفته هاي يكي از رهبران كل نيروهاي مقاومت مردمي با نام لواء ذوالفقار كه بعدها در نبرد با گروه هاي تروريستي شهيد شد، اشاره شده است كه گفته بود نيروهاي مقاومت در تلاش هستند تا با ديگر همفكران به ويژه در عراق به منظور حراست و حفاظت از اماكن مقدس و مذهبي همكاري داشته باشند.
اين يادداشت تأكيد مي كند كه نيروهاي مقاومت سوري تحت انديشه هاي تشيع مبارزات خود را عليه گروه هاي تروريستي انجام مي دهند و با نيروهاي شيعه در عراق و ايران و لبنان همكاري دارند. لذا مي توان دامنه فعاليت آنها را فراملي تلقي كرد.
اين نوشته در انتها به قدرت تأثير گذاري نيروهاي مقاومت شيعي سوريه در آينده اين كشور اشاره كرد و نوشت: تا زماني كه جنگ و درگيري در سوريه ادامه داشته باشد، نيروهاي مقاومت مردمي شيعي نيز در جنگ حضور فعال خواهند داشت و ايران از طريق آنها در ادامه جاي پاي خود را در سوريه محكم خواهد كرد.
جهت گيري مجدد نيروهاي حامي بشار اسد به سمت ايران، علاقه و نفوذ بالايي كه در جمعيت غالب سوريه در رابطه با حزب الله وجود دارد و همچنين ظلم وستمي كه گروه هاي تروريستي به مردم سوريه روا داشته اند؛ همه و همه نشان از شروع يك حزب الله سازي ايراني در سوريه دارد كه نوعي وفاداري حاكميتي در سواحل درياي مديترانه را براي ايران به بار خواهد آورد و به عنوان يك دستاورد بزرگ براي تهران خواهد بود.
آنچه در اين يادداشت توسط موسسه مطالعاتي آمريكايي آمد، نشان از نوعي نگراني و ترس از توفيق وپيروزي نيروهاي حامي دولت قانوني سوريه است كه البته از سوي نيروهاي حزب الله لبنان، جمهوري اسلامي ايران و شيعيان عراق مورد حمايت قرار مي گيرند.
ذكر اين نكته ضروري است كه اگرچه بر اساس آنچه در اين يادداشت آمد، مذهب تشيع و انديشه ولايت محوري نقش بي بديلي در همگرايي ميان شيعيان ايران، عراق، لبنان و سوريه ايفا مي كند و نقش اين عامل را در شكل گيري گروه هاي مقاومت و مبارزه عليه تروريست ها نمي توان ناديده گرفت؛ اما تلاش ايران براي حمايت از مردم سوريه در راستاي توسعه محور مقاومت و مبارزه عليه تروريست انجام مي گيرد.
فارغ از اين مسئله طرح اين موضوع از سوي آمريكايي ها و ناديده گرفتن ابعاد ديگر مسئله نظير جنايت هاي وحشتناكي كه گروه هاي تروريستي نظير داعش، جبهه النصره، احرار الشام و... در قبال مردم سوريه مرتكب شده اند، نشان از آن دارد كه قدرت هاي غربي فارغ از واقعيت ها به دنبال ابعاد ديگري از تحولات كه همان توسعه قدرت و نفوذ سياسي است، هستند.
نكته ديگر كه طرح اين مسئله را در اين برهه زماني مورد ترديد قرار مي دهد، همزماني آن با اعمال فشارهاي شديد از سوي عربستان و متحدانش بر حزب الله لبنان و تروريستي خطاب كردن اين گروه نظامي لبنان است.
به ديگر سخن، اين رفتار همزمان و هم راستا به نوعي نشان از آن دارد كه قدرت هاي غربي و عربستان سعودي تلاش جديدي را آغاز كرده اند تا ابتدا حزب الله لبنان را گروه تروريستي معرفي نمايند و در ادامه با پيوند دادن جبهه مقاومت در سوريه به اين گروه، گروه هاي مردمي مبارز در سوريه را نيز تروريستي خطاب كنند.
