هیپوتالاموس، مرکزی تنظیم‌کننده در بدن است که با غده هیپوفیز در ارتباط بوده و ترشح بیشتر غده‌ها را کنترل می‌کند. ضمناً هیپوتالاموس می‌تواند هورمون‌ها را مستقیماً داخل خون بریزد.
تقویت عملکرد هیپوتالاموس از جهت بهبود نقص‌های ادراکی مرتبط با آسیب مغزی بسیار اهمیت دارد. طبق تحقیقات، این ارگان بدن نقش مهمی در ایجاد خاطرات و به‌روزرسانی حافظه دارد.
هیپوتالاموس چیست؟
هیپوتالاموس عضوی است که در درون مغز قرار دارد؛ بالای ساقه مغز و پایین تالاموس.
هیپوتالاموس مرکز یکپارچه‌کننده بدن است، زیرا عملکرد آن این است که هموستاز بدن را تنظیم کند. هیپوتالاموس از طریق ساقه هیپوفیز به غده هیپوفیز متصل شده و هورمون‌هایی ترشح می‌کند که غده هیپوفیز را مهار یا تحریک می‌نمایند.
مصرف کروم در رژیم غذایی یکی از بهترین راه‌های تحریک عملکرد هیپوتالاموس است. بعلاوه به دلیل اینکه کروم در متابولیسم کربوهیدرات و چربی نقش دارد به کنترل اشتها نیز کمک می‌کند
محوری که هیپوتالاموس و غده هیپوفیز را شکل می‌دهد بر غدد دیگر اثر می‌گذارد:
. غدد آدرنال
. تخمدان‌ها و بیضه‌ها
. غده تیروئید
همچنین هیپوتالاموس می‌تواند هورمون‌های عصبی ترشح کند که مستقیماً وارد خون می‌شوند؛ بنابراین تحریک هیپوتالاموس، هم بر سیستم عصبی و هم بر سیستم درون‌ریز بدن اثر می‌گذارد بر این عملکردها دخالت دارد:
. تشنگی
. میل جنسی
. گرسنگی
. ضربان قلب
. سیکل خواب
. فشارخون
. وضعیت هیجانی
. دمای بدن
چه چیزی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد هیپوتالاموس شود؟
اگر هیپوتالاموس عملکرد مناسبی نداشته باشد به آن اختلال هیپوتالامیک یا سندرم هیپوتالامیک می‌گویند که می‌تواند علت‌های گوناگونی داشته باشد:
. وجود تومورها
. ترومای سر یا ضربه‌مغزی
. ناهنجاری‌های مادرزادی
. بیماری‌های مغزی عروقی
. اختلالات خوردن
. آسیب ناشی از جراحی مغز
علائم همراه با این اختلال سندرم هیپوتالامیک نامیده می‌شوند. این عارضه خودش را به‌صورت داشتن اضافه‌وزن، تغییرات میزان انواع هورمون‌ها، مشکلاتی در حافظه و تمرکز و همچنین تغییرات ناگهانی در خلق‌وخو نشان می‌دهد.
بهترین راه‌های تقویت عملکرد سالم هیپوتالاموس
تحریک عملکرد هیپوتالاموس درصورتی‌که احتمال سندرم هیپوتالامیک وجود داشته باشد مفید خواهد بود، یعنی در شرایطی که فرد هر یک از علائم گفته شده در بالا را داشته باشد. اما به‌طورکلی هر کسی می‌تواند از این راهکارها برای سلامتی و تندرستی بیشتر استفاده کند.
بعضی از عادت‌ها در سبک زندگی می‌توانند به طور غیرمستقیم هیپوتالاموس را در انسان تحریک کنند:
بیشتر کروم مصرف کنید
کروم یک ماده ضروری برای انسان است که در متابولیسم انسولین و تنظیم سوخت‌وساز چربی نیز نقش دارد، بنابراین برای عملکرد مغز ضروری است. کروم کافی در بدن به سنتز اسیدهای چرب برای سلول‌های عصبی کمک می‌کند. مطالعه‌ای قدیمی که البته هنوز هم یافته‌های آن معتبرند نشان داده بود کروم می‌تواند روند پیرشدن سلول‌های عصبی را کُند کند. از لحاظ تئوری دلیل این اثر این است که حساسیت به انسولین در هیپوتالاموس بهتر می‌شود.
مصرف کروم در رژیم غذایی یکی از بهترین راه‌های تحریک عملکرد هیپوتالاموس است. بعلاوه به دلیل اینکه کروم در متابولیسم کربوهیدرات و چربی نقش دارد به کنترل اشتها نیز کمک می‌کند. بهترین منابع طبیعی کروم، مواد غذایی زیر هستند:
. سیر
. بوقلمون
. سیب‌زمینی
. بروکلی
. پرتقال
. ریحان
. سیب
از عصاره‌های گیاهی برای تحریک هیپوتالاموس استفاده کنید
استفاده از عصاره‌های گیاهی می‌تواند عملکرد هیپوتالاموس را تقویت کند. از نظر علمی ثابت شده که مشتقات گیاهی اثرات مثبت بر خلق‌وخو دارند و این تأثیر را می‌توان با قابلیت برخی از آنها برای عبور از سد خونی مغز و رسیدن به هیپوتالاموس توضیح داد.
عصاره‌های گیاهی خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند، بنابراین علاوه بر اینکه سیستم لیمبیک (تنظیم‌کننده رفتارهای هیجانی و محرک‌های انگیزشی) را تحریک می‌کنند می‌توانند جفت‌شدن نورون‌ها با اکسیژن را نیز افزایش دهند. این عصاره‌های گیاهی را می‌توانید به‌صورت بخور استفاده کنید یا اینکه مستقیماً از بطری آن استشمام کنید. همچنین می‌توانید این عصاره‌ها را با روغن بدن ترکیب کرده و به پوستتان بزنید.
چربی‌های سالم بخورید
چربی‌های سالم مثل اسیدهای چرب موجود در روغن‌زیتون و ماهی سالمون کمک می‌کنند سطح خوبی از کلسترول خوب یا HDL در بدن حفظ شود. در نتیجه عملکرد هیپوتالاموس تقویت می‌شود زیرا چربی برای سنتز هورمون‌ها و بخشی از غشای پلاسمایی سلول‌ها ضروری است.
کلسترول به عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی و پیش‌نیاز مولکول‌های مهمی مثل فرارسان‌های عصبی است. توصیه می‌شود بیشتر روغن‌زیتون، آووکادو، سالمون و کره کم‌نمک مصرف کنید.
البته مهم است که در مصرف چربی‌ها زیاده‌روی نکنید حتی اگر از نوع سالم باشند. رژیم‌های غذایی بسیار پُرچربی، نورون‌های هیپوتالاموس را ملتهب می‌کنند.
بیشتر ویتامین مصرف کنید
افزایش مصرف ویتامین‌ها باعث می‌شود هیپوتالاموس تحریک شود، خصوصاً ویتامین‌های C و B کمپلکس‌ها.
ویتامین B1 یا تیامین بر هیپوتالاموس بسیار مؤثر است؛ زیرا در کنترل اشتها و تنظیم عملکرد سیستم عصبی دخالت دارد. این ریزمغذی به‌وفور در دانه‌های آفتاب‌گردان و انواع غلات وجود دارد.
ویتامین B12 در تنظیم خلق‌وخو و سطح انرژی بدن نقش دارد؛ بنابراین حفظ سطح سالمی از این ویتامین برای عملکرد ادراکی و کاهش علائم افسردگی اهمیت دارد. این ویتامین در گوشت قرمز و گوشت سفید، ماهی و محصولات لبنی وجود دارد.
ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند از هیپوتالاموس و همچنین دیگر عضوهای بدن در برابر استرس اکسیداتیو محافظت کند. کارشناسان می‌گویند نقش ویتامین C در تعدیل سیستم عصبی اساسی است. مرکبات مثل پرتقال و لیمو و گریپ‌فروت، توت‌فرنگی، سیب‌زمینی و فلفل‌دلمه‌ای قرمز به میزان زیادی ویتامین C دارند.
ورزش کنید تا هیپوتالاموس تحریک شود
ورزش منظم می‌تواند عملکرد هیپوتالاموس را تقویت کند. ورزش می‌تواند به حفظ سطح متعادلی از انرژی در بدن و فعالیت متابولیکی آن کمک نماید. ضمناً ورزش این قابلیت را نیز دارد که تظاهر ژن‌ها را اصلاح کرده و فعالیت عصبی در هیپوتالاموس را نیز تنظیم نماید.
اگر اضافه‌وزن داشته باشید، ورزش‌کردن باعث کاهش وزن می‌شود و اگر بافت چربی کمتری در بدن داشته باشید، هیپوتالاموستان عملکرد بهتری خواهد داشت.
روتین خواب مناسب داشته باشید و استرستان را کم کنید
بالارفتن سطح کورتیزول در بدن به مغز آسیب می‌زند. برای تحریک عملکرد هیپوتالاموس توصیه می‌شود تولید کورتیزول را در بدنتان در سطحی مناسب حفظ کنید و این کار با کاهش استرس و داشتن یک سیکل خواب و بیداری مناسب شدنی است.
کم‌خوابی و استرس مزمن هر دو منجر به افزایش کورتیزول می‌شوند. همچنین یک وضعیت پیش التهابی ایجاد می‌شود که برای مغز مضر بوده و می‌تواند موجب تغییراتی در سطح انواع هورمون‌ها شود، مثل پرولاکتین، هورمون رشد و کاتکول‌آمین‌ها.
تحریک عملکرد هیپوتالاموس تماماً به داشتن عادت‌های سالم مربوط می‌شود
داشتن عادات خوب در زندگی از خیلی جهات به نفع شماست که بهبود عملکرد هیپوتالاموس فقط یکی از آنهاست. عملکرد بهتر هیپوتالاموس نیز به‌طورکلی منجر به تندرستی‌تان می‌شود.
تمام راهکارهای توصیه شده کاملاً سالم و بدون هیچ عارضه جانبی‌اند و در عوض کیفیت کلی زندگی‌تان را بالا می‌برند. پس منتظر چه هستید؟ وقت آن است که به فعالیت بیشتر هیپوتالاموستان کمک کنید!
