به گزارش تابناک ارومیه ،صنعت گردشگری به عنوان دومین صنعت مهم در جهان، منبعی برای ایجاد درآمد ارزی و درآمد مالیاتی دولت، توسعه اشتغالزایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیر ساخت ها و منبعی مهم برای جبران کمبود اعتبارات دیگر بخش های اقتصادی میباشد.
در طي شصت سال اخير، صنعت گردشگري از رشد پيوسته اي برخوردار بوده به طوري که يكي از بخشهاي اقتصادي با سرعت رشدبالادر جهان تبديل شده است.در طي سالهاي 2005 – 1950 گردشگري بين المللي بانرخ رشدسالانه 5/6 درصد،از 25 میلیون در آمدگردشگري در سال 1950 به 806 میلیون در سال 2005 افزایش یافت.باساس پیش بینی های رسمی جهانی ،گردشگری تا سال 2020تعداد گردشگران ورودی در سطح دنیا به 5/1 میلیارد نفر خواهد رسید.
امروزه جذب گردشگر و فراهم ساختن رضایت خاطر گردشگران داخلی و خارجی، یکی از شاخص های کمی سنجش توانایی کشور در پیشبرد اهداف اقتصادی است.
جذب و حضور گردشگران ، سرمایه گذاری در بخش های غیرگردشگری را نیز تحریک کرده و منجر به توسعه ملی و منطقه ای میشود.
در حال حاضر کشورها دریافته اند که وجود جاذبه های فراوان معماری، تاریخی، اقلیمی و فرهنگی به تنهایی برای جذب گردشگران کافی نیستند و در این میان لزوم وجود یک مدیریت همه جانبه خوب حتمی است. مدیریت خوب یکی از مباحث بسیار مهم و در عین حال جدید بوده که از دهه 1990به بعد در ادبیات توسعه مطرح شده است. این مفهوم در راستای استفاده از شیوه های نوین و کارآمد کسب درآمد و بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
مدیریت خوب در کنار جاذبه های گردشگری به وجود آورنده امنیت سیاسی، امکانات رفاهی و تدابیری برای حفظ و حراست ازجاذبه های گردشگری است.
فقدان یک مدیریت خوب نه تنها منجر به پیدایش معضلاتی چون: بیکاری، فقر، تورم، نارضایتی شهروندان آسیب پذیر، عدم ثبات اقتصادی، تخریب و فرسایش محیط زیست و جاذبه های گردشگری میشود، بلکه به مرور زمان حس آسایش خاطر و امنیت را در گردشگران کم رنگ نموده و تمایل آنان را کاهش میدهد و این نقطه آغاز محروم شدن کشور و استان از درآمد چشمگیر صنعت گردشگری است.
با توجه به اینکه برخی علل جذب گردشگری را بطور مفاهیم کلی بیان داشتیم بار دیگر نگاهی به استان آذربایجان غربی و شرایط حاکم بر این استان در زمینه گردشگری می اندازیم.
استان آذربایجان غربی با وجود دارا بودن جاذبه های متعدد گردشگری در آمار ارائه شده پیرامون ورود مسافران به این استان در مقایسه با سایر استانهای کشور همچنان پایین است.
براساس آمارهای ارائه شده توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، در سال 93 تعداد ۵۶ میلیون و ۵۸۶ هزار و ۱۵۳ نفر در تعطیلات نوروزی (25 اسفند تا 14 فروردین) به مسافرت رفتند که استانهای هرمزگان، خراسان رضوی، اصفهان، گیلان ومازندران بیشترین تعداد مسافرت های نوروزی را به خود اختصاص داده اند.
آذربایجان غربی از لحاظ آب و هوا، طبیعت بکر، جاذبه های گردشگری تاریخی، مذهبی و بازارچه های مرزی می بایست جزء استانهای برتر کشور از لحاظ ورود گردشگر باشد. اما آمارهای ارائه شده نشان میدهد که این استان همتای ظرفیت های گردشگری و جاذبه های توریستی نتوانسته است آمار قابل قبولی از مسافرت های ایرانیان را به خود اختصاص دهد.
براساس آمار ارائه شده توسط ستاد خدمات سفر آذربایجان غربی افزون بر یک میلیون نفر میهمان نوروزی و گردشگر داخلی و خارجی در ایام نوروز از آذربایجان غربی دیدن کرده اند که بیش از 60درصد این میهمانان از اماکن گردشگری و تاریخی این استان بازدید به عمل آورده اند.
امار یک میلیون نفری بازدید گردشگر در ایام نوروز هر چند ممکن است به دلیل نحوه غلط محاسبه چندان دقیق نباشد ولی آنچه پیداست فاصله فراوان این استان از سایر استانهای کشور در رابطه با جذب گردشگر است که می بایست محققان و مسئولین را به واکاوی دلایل آن ترغیب کند.
از آنجا که آذربایجان غربی از لحاظ آب و هوا، طبیعت، اماکن باستانی، مذهبی، تنوع قومی و موقعیت مرزی با سه کشور عراق، ترکیه و آذربایجان که عامل پیدایش بازارچه های مرزی و توسعه بازرگانی است، دارای موقعیت ممتاز و خاصی است، لذا انتظار می رود ظرفیت بهینه گردشگری این استان مورد استفاده قرار گرفته تا نقش درآمدهای توریستی بتواند گوشه ای از مشکلات اقتصادی استان را حل و رفع نماید.
با توجه به مطالبی که مقدمتا ارائه شد حلقه گمشده رقمهای پایین این استان در خصوص جذب گردشگر ،همان مدیریت خوب میباشد.
عدم توجه مسئولین و برنامه ریزان استانی به مقوله توسعه زیرساخت های گردشگری،بی توجهی به تبلیغات،فراهم نکردن زمینه های جذابیت ،نبود برنامه جامع و کامل در این زمینه ،حکایت از یک مدیرت بد دارد.
از آنجا که آذربایجان غربی از لحاظ آب و هوا و خاک حاصلخیز شرایط مطلوبی برای کشاورزی داشته است لذا عمده نگاه مسئولین در طی چند دهه گذشته متوجه توسعه زیرساختهای کشاورزی مانند سدسازی، افزایش تولید محصول، فراوری تولیدات کشاورزی و توسعه واحدهای صنعتی مرتبط با حوزه های کشاورزی بوده است.
نگاه تک بعدی به حوزه های توسعه در آذربایجان غربی علاوه براینکه اقتصاد استان را آسیب پذیر کرده و مردم را در قبال تحولات بازار و تغییرات اقلیمی کاملاً منفعل ساخته، سایر بخش های مهم درآمد زا مانند ظرفیت های بازرگانی و گردشگری را نادیده گرفته است.
با نگاهی گذرا بر جاده های مواصلاتی، سیستم حمل و نقل، امکانات تفریحی، خدماتی و رفاهی برای گردشگران نباید امیدی برای جذب مناسب و رساندن استان به جایگاه واقعی در این زمینه داشت.
از طرفی ،بدلیل اینکه استان آذربایجان غربی در زمینه بیکاری،درآمد،اشتغال،توسعه پایدار و شهر و شهرسازی در شرایط نامطلوبی بسر میبرد،همچنین با عنایت به اینکه طی سالیان گذشته نگاه مسئولین به این استان ،نگاهی کشاورزی گونه بوده است و در حال حاضر این صنعت نیز بخاطر کمبود آب و تغییر شرایط آب و هوایی با مشکلات جدی مواجه گشته ،لذا با توسعه صنعت گردشگری و نگاهی باز تر به این مسئله میتوان ضمن ایجاد زمینه جذب سرمایه گذاریهای داخلی و خارجی ،از لحاظ درآمدی نیز به نقطه مطلوبی دست یافت.
با ساماندهی تفرجگاهها و اختصاص امکانات تفریحی و رفاهی به اماکن متعدد باستانی و مذهبی و تسهیل دسترسی و استفاده گردشگران از جاذبه های طبیعی بدون شک می توان توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به این استان زیبا جلب کرد.
در این راستا همچنین می توان از تجربه استانهای اصفهان و مازندران یا حتی کشورهای همسایه مانند ترکیه و آذربایجان استفاده کرد و با برنامه ریزی مدون در چند سال آینده ظرفیت مغفول گردشگری استان را به تدریج شکوفا ساخت.
چه بسا در زمینه استفاده از تجربیات دیگران باید گفت :کشور ترکیه با بیش از سی میلیون نفر توریست ،ضمن تبدیل شدن به یکی از قطبهای گردشگری در دنیا،درآمد سرشاری از این راه کسب میکند.این کشور در سالهای اخیر تلاش فراوانی برای شناساندن خود و جذب گردشگر صورت داده است.تبلیغات گسترده این کشور،برپایی نمایشگاههای متعدد در کشورهای دیگر و ایجاد فرهنگ مناسب استقبال از گردشگران در داخل، این کشور را در زمره کشورهای موفق در این صنعت تبدیل کرده است.
هرچند مهیا کردن شرایط برای شکوفایی صنعت گردشگری در آذربایجان غربی با توجه به روند کنونی بودجه ریزی کشور ممکن است در نگاه اول پروسه ای بلند مدت تلقی شود ولی با دیپلماسی فعال در زمینه جذب سرمایه گذار و حذف روند کنونی بوروکراسی اداری در زمینه فعالیت سرمایه گذاران می توان زمان دسترسی به آمال های توسعه گردشگری را کوتاه تر کرد.
آمار گردشگران ورودی هر استان،که استان آذربایجان غری در رده هشتم قرار گرفته است
