کد خبر: ۸۸۹۰۲۷
تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۹:۲۴ 18 August 2020

 

 
 
مرحوم مهندس پدیدار
مرحوم مهندس پدیدار

شفقنا- مهندس پدیدار از اساتید دانشگاه شهید بهشتی در رشته عمران که بیش از ۴ دهه از عمر خویش را مشغول ساختن مراکز مهم حوزوی و مذهبی کرد، روز گذشته (۲۷ مردادماه ۱۳۹۹) دار فانی را وداع گفت.

به گزارش شفقنا،  مرحوم مهندس پدیدار در گفت و گویی با وب سایت مدینه العلم خود را این گونه معرفی می کند: متولد سال ۱۳۲۲ هستم. پدر و مادرم اهل روسیه بودند، اما به دلایلی به ایران مهاجرت کردند. بعد از این که مدتی در تبریز و رشت بودیم به تهران آمدیم و در خیابان ناصرخسرو ساکن شدیم. در همین محل، به مدرسه رفتم و دوران دبیرستان را هم در مدرسه‌ی دارالفنون گذراندم. در این دوران با یکی از پسرهای همسایه دوست بودم که با هم به یک مدرسه می‌رفتیم و با هم درس می‌خواندیم. برادر دوستم در رشته‌ی معماری در دانشگاه هنرهای زیبای تهران تحصیل می‌کرد. من در اثر این رفت‌وآمدها به کارهای او علاقه‌مند شدم تا جایی که خیلی از نقشه‌هایش را من می‌کشیدم و حتی ماکت هم درست می‌کردم. کم‌کم به رشته‌ی معماری علاقه‌مند شدم و سال ۴۱ در همین رشته، وارد دانشگاه ملی(شهید بهشتی فعلی) شدم که آن زمان در خیابان ولیعصر بود. ۲-۳ سالی در این دانشکده بودیم تا سال سوم که دانشکده‌ی معماری فعلی در دانشگاه ملی ساخته شد و دانشکده به آن جا نقل مکان کرد. اساتید ما در آن زمان اکثرا از ایتالیا برای تدریس به ایران می‌آمدند و سیستم آموزشی به این صورت بود که هر استاد، برای خودش آتلیه‌ای داشت و دانشجویان سال‌های مختلف در این آتلیه با هم کار می‌کردند و این نکته‌ی بسیار مثبتی بود که باعث می‌شد ما خیلی از کارها را از سال بالایی‌ها یاد بگیریم و مثل شما نبودیم که از آتلیه فرار کنیم! برعکس از همه جا فرار می‌کردیم که به آتلیه پناه ببریم! تقریبا تمام وقت‌مان و حتی شب‌ها دانشکده بودیم و در حین کارکردن حسابی به ما خوش می‌گذشت. بعد از ۷ سال و در سال ۴۸ با مدرک کارشناسی ارشد از دانشکده فارغ‌التحصیل شدم.

پروژه‌های زیادی در زمینه‌های مختلف بوده، یک سری پروژه‌های صنعتی مثلا برای کارخانه‌ی سیمان فارس، خوزستان، واحدهای مسکونی در درود، آبیک و…، بیمارستان‌های متعددی در مشهد، کرمان، قم و… کامکار، ایزدی، خرّمی و یک درمانگاه که نزدیک مسجد جامع قم و در بافت قدیم، در سال ۵۲ به جای درمانگاهی که از بین رفته بود طراحی کردیم و ساختیم.

در سال ۴۸ و بعد از فارغ‌التحصیلی برای گذراندن خدمت سربازی به بیرجند رفتم، آن‌جا هم پروژه‌هایی انجام شد. یک سری پروژه‌های شهرسازی در اهواز مثل شهرک کیان پارس. مجموعه‌های گلستان برای چای گلستان. مجموعه‌ی تجاری قزوین که در حال حاضر طبقه‌ی دوم آن در حال اجراست. پروژه‌های اداری و تجاری در تهران و در یزد که الان در حال اجرا هستند.

مهندس پدیدار اظهار می دارد:

  • معمار باید جامعه را بسازد. معمار پیشرو است، یعنی بسیاری از مسائل جامعه را قبل از این‌که اتفاق بیفتد درک می‌کند، در صورتی که جامعه ممکن است بعدها به آن برسد.
  • معمار باید در عین اعتقاداتی که دارد، جامعه را بشناسد و بداند که می‌شود در این جامعه، چه کارهایی کرد و در این صورت است که می‌تواند شاهکار خلق کند
  • کار کردن در قم برایم تجربه‌های جالبی داشت. مثلا در آن مدت که در قم زندگی می‌کردم شب‌ها و بعد از تعطیل شدن کارگاه، با طلاب دور هم جمع می‌شدیم و بحث می کردیم. که من در آن زمان شروع کردم به خواندن متون عربی و نهج البلاغه و… که دوران جالبی بود.
  • باید کار انقلابی کرد، باید مردم را متوجه کرد و باید به آن‌ها فهماند که می‌توانند در این تحول مشارکت داشته باشند و می‌توانند تاثیرگذار باشند.

 هادی انصاری نیز ضمن ابراز تأسف به دلیل از دست رفتن مهندس پدیدار، به اقداماتی که وی در دوران حیات خود انجام داد، اشاره کرد و نوشت:

نزدیک به بیش از چهار دهه، ارتباطی تنگاتنگ با این چهره سرشناس هنرمند و هنر آفرین ایرانی اسلامی داشتم. ارتباط ما به سال ١٣۵۶ شمسی، هنگامی که نخستین بار به طرح وپیشنهاد واقدام به ساخت مدینه العلم مرحوم آیه الله العظمی خویی در قم از سوی مرحوم آیه الله حاج سید جلال الدین فقیه ایمانی آغاز گردید، استاد مهندس پدیدار با طرح ویژه خود، دویست واحد مسکونی این مرکز را با هنر ایرانی اسلامی خود به ظهور رسانید، باز می گردید. وی در چهار دهه گذشته توانست علاوه بر مدینه العلم آیه الله خویی ، مدرسه علمیه آیه الله خویی در مشهد مقدس که اکنون محور حوزه علمیه این شهر بشمار می آید ، دار العلم مرحوم آیه الله العظمی خویی در نجف اشرف، مرکز فرهنگی تحقیقاتی آستانه عباسیه ع در قم وابسته به آستان مبارک حضرت عباس ع در کربلا، طرح ونقشه ساخت دوازده طبقه ای حسینیه قمی ها در کربلا ، و دهها پروژه دیگر ، یادگار مانده های این استاد بزرگ وخلاًق بشمار می آید.

وی از دوران ساخت مدینه العلم آیه الله خویی، خاطرات فراوانی را داشت ودر این هنگام بود که با این شخصیت علمی وماندگار وهنر آفرین ایرانی اسلامی، آشنا شدم وتا آخرین روز حیات او، از مصاحبت با او لذًت برده واز تجربه های وی در برخورد با مردم وهنر های ماندگار، بهره می گرفتم.

مرحوم مهندس پدیدار در کنار حجت الاسلام و المسلمین شهرستانی
مرحوم مهندس پدیدار در کنار حجت الاسلام و المسلمین شهرستانی

او اظهار می داشت که کار کردن در قم برایم تجربه‌های جالبی داشت. مثلا در آن مدت که در قم زندگی می‌کردم، شب‌ها و بعد از تعطیل شدن کارگاه، با طلاب دور هم جمع می‌شدیم و بحث می کردیم. که من در آن زمان شروع کردم به خواندن متون عربی و نهج البلاغه و… که دوران جالبی بود.

در این راستا شایسته است که به این گفته او اشاره نمایم که همواره از دو شخصیت روحانی تاثیر گزار  در زندگی خود که با آنان برخورد داشته وکار کرده است ، به نیکی یاد می نمود.

نخست از مرحوم آیه الله حاج سید جلال فقیه ایمانی ، داماد مرحوم آیه الله العظمی خویی که پروژه های متعدد قم ومشهد وجز اینها را با ایشان به پایان برده بود، واز درایت ها وخلاقیت های معماری وی ، با اینکه یک روحانی بود ، یاد می نمود. ودیگری از حجه الاسلام والمسلمین حاج سید جواد شهرستانی، داماد وبازوی قدرتمند آیه الله العظمی سیستانی بود که در پروژه های بسیاری که از سوی ایشان همچون دار العلم آیه الله سیستانی ودیگر مراکز فرهنگی وخدماتی ایشان در قم وجز اینها مدیریت می گردید ، واستاد یا بصورت مجری طرح ویا در مقام مشورت قرار داشت ، نام برده واز شخصیت و مردم داری وتواضع  وآگاهی آنان سخن می گفت.

مرحوم مهندس پدیدار ، جایزه (٢) معمار سال ١٣٨۶ شمسی ایران را از آن خود نمود. جایزه ای که به اعتراف دیگر اساتید این رشته، می بایست رتبه اوًل را برای او در نظر می گرفتند لیکن استاد، هیچگاه در این راستا سخنی به زبان نمی آورد! وخوشحالی او این بود که توانسته است در راستای هنر معماری ایرانی – اسلامی در ایران وعراق، گام های موثری بردارد. وی یکی از داوران جایزه معماری در دهه اخیر کشور بشمار می آمد.

بیاد دارم که در دوسال پیش هنگامی که از دار العلم مرحوم آیه الله العظمی خویی در نجف بازدید می نمودم، وی به شرح بخشهای مختلف سالن های تدریس ، واتاق های طلاب، و دیگر ویژگیهای منحصر به فرد آن سخن می گفت، اشاره نمود که اخیرا هیأتی اروپایی که برای بازدید از آثار اسلامی نجف اشرف به این شهر سفر کرده بودند، از جمله به دار العلم آیه الله خویی آمده و معماری وساخت آن بسیار مورد توجه این أساتید غربی قرار گرفته بود. از این پس بود که بنا به دعوت دانشکده معماری وهنرهای زیبای فرانسه و ایتالیا، به این کشورها سفر نمود وکنفرانس های متعددی را ارائه داد که در پایان، موفق به أخذ مدال های زرین ونیز دکترای افتخاری از دانشکده های یاد شده گردید.

پایان نامه های فراوانی را دانشجویان با استاد گذرانیده وجالب اینکه اغلب پروژه های ماندگار ومنحصر به فرد او، مکانی برای بازدید دانشجویان معماری ایرانی وگاه خارجی بشمار می آمد. در نشست هایی که با مرحوم استاد پدیدار داشتم، گاه به بسیاری از این خاطرات زیبا اشاره می نمود.

در پروژه های فرهنگی، استاد هیچگاه دیدگاه مادًی نداشته ومعتقد بود که پاداش خود را از صاحبان اصلی این مراکز علمی، فرهنگی، حوزوی، مذهبی ، یعنی أمیر المومنین (ع)، و حضرت عباس (ع)، و حضرت ولی عصر (ع) دریافت خواهد نمود!

دیدگاه او این بود که این پروژه ها و مراکز علمی و فرهنگی و تحقیقاتی، باقیات الصالحاتی برای وی در روزی که ( لا ینفع مالٌ ولا بنون الًا من أتی الله بقلبٍ سلیم )، بشمار خواهد آمد.

بیاد دارم که طراحی ونقشه زیبای حسینیه قمی ها در کربلاء را با شوقی فراوان عهده دار گردید ، وبارها به قم وکربلاء آمد وهیچگاه سخنی از مادیات وجز اینها را به زبان نیاورد!

شوق او این بود که این پروژه ها با سرعت به بهره برداری رسیده وبه گفته خود، با به بهره برداری این مراکز، لذًتی درونی در خود احساس  نمایم.

مرحوم پدیدار اظهار می داشت ، باید کار انقلابی کرد، باید دانشجویان را متوجه کرد و باید به آن‌ها فهمانید که می‌توانند در این تحول مشارکت داشته باشند و می‌توانند تاثیرگذار باشند.

وی معتقد بود که خلاقیت ایرانی ها، بسیار گسترده است به شرطی که به آنان فرصت خود نمایی وإظهار نظر وکار داده شود. یکی دیگر از ویژگی های استاد این بود که معمار باید حداقل کاری را انجام دهد که به معماری فضای آن شهر احترام بگذارد.

مرحوم مهندس پدیدار
مرحوم مهندس پدیدار

تردید ندارم که با اخلاصی که از او سراغ داشته وخدمات گسترده ای که به پژوهشگران و دانشجویان ونیز به حوزه های فرهنگی و مذهبی و ملی کشور نمود، با خاطری آسوده و با پشت سر گزاردن هشت دهه از عمر پر بار وپر تلاش خود، امشب پیکر او در میان خانه ابدیش آرام گرفت و مورد لطف و محبت موالیانش، أمیر المومنین (ع) و فرزندان والاتبارش قرار گرفته و خواهد گرفت.

سید طه مرقاتی خویی در پیامی ضمن تسلیت درگذشت مهندس پدیدار، آورده است:

خبر در گذشت مهندس پدیدار از اساتید دانشگاه شهید بهشتی در رشته عمران که بخش عمده فعالیت های خود را در ساخت مدارس علوم دینی و ساختمان های مسکونی برای طلاب صرف کرد، بسیار تاسف انگیز بود. ساخت خانه های مسکونی و مدرسه و کتابخانه مدینهالعلم قم و مدرسه و کتابخانه مدرسه آیت الله العظمی خویی در مشهد و دار العلم در نجف که از نظر طراحی و ساخت در ردیف اثار ماندگار هنر معماری است، بخشی از خدمات این عنصر مفید و با ایمان بوده است.

وظیفه خود می دانم از طرف خود و جامعه روحانیت خوی فقدان این استاد خدوم را به بیت آیت الله العظمی خویی و نماینده و داماد حضرت آیت الله العظمی سیستانی و خانواده آن مرحوم تسلیت عرض کنم.

نام او ماندگار و یاد پر مهرش گرامی باد.

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار