قاعده «هر ایرانی، پزشک خود» سال‌ها است که در کشورمان پابرجاست و تاکنون مصرف خودسرانه انواع داروها بدون تجویز پزشک توسط مردم رواج دارد، که در برخی مواقع باعث عوارض جبران‌ناپذیری شده است؛ اکنون این پدیده در روزهای کرونایی هم دیده می‌شود.
از ابتدای شیوع کرونا صحبت‌های زیادی در خصوص درمان قطعی و دارویی ویروس کرونا در شبکه‌های اجتماعی و اخبار، دست به دست می‌چرخد یک روز استفاده از روغن بنفشه و روز دیگر دگزامتازون تیتر رسانه‌ها می‌شود.
یقینا قطعی ترین راه درمان و مقابله با ویروس کرونا مانند سایر بیماری‌های ویروسی، استفاده از واکسن مختص آن می‌باشد که در حال حاضر هیچگونه واکسنی برای ویروس کووید19 ساخته نشده است.
تاکنون در کشورهای مختلف از داروها و روش‌های درمانی متعددی برای کنترل پیشرفت این ویروس در بدن و بهبود علائم آن، استفاده کرده‌اند اما باید توجه داشت هر دارویی برای چه سطحی از بیماری و چه کسانی استفاده می‌شود.
ویروس کرونا با بدن ما چه می‌کند؟
در این رابطه متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در گفت‌وگو با تسنیم گفت: این ویروس از طریق تنفس به فرد منتقل می‌شود و ابتدا سلول‌هایی که گلو، راه‌های هوایی و ریه‌ها را فرش کرده‌اند، آلوده کرده و آنها را تبدیل به کارخانه کروناویروس می‌کند، و ویروس‌های بیشتری تولید شده تا جاهای دیگر بدن را آلوده کند.
پریوش داوودیان افزود: در این مرحله ابتدایی، علائم در شخص بروز نمی‌کند(البته بعضی از افراد شاید هرگز علائمی نشان ندهند) زمان بین آلودگی و ظهور اولین علائم از یک تا دو روز تا یک ماه می‌باشد، ولی به طور متوسط یک هفته است.
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری هرمزگان ادامه داد: بسیاری از افراد بیماری خفیفی از این ویروس را تجربه می‌کنند که علائمی همچون تب، گلودرد، سردرد و سرفه را به همراه دارد.
وی اظهار کرد: اگر بیماری پیشرفت کند به خاطر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی، بدن دچار التهاب می‌شود؛ این التهاب بیش از اندازه می‌تواند باعث آسیب در بدن و بروز علائم شدید شده یا حتی منجر به مرگ شود؛ همچنین اگر سیستم ایمنی نتواند جلوی ویروس مقاومت کند، در هر گوشه بدن گسترش می‌یابد که صدمات بیشتری وارد می‌کند.
داوودیان ضمن اشاره به اینکه علائم وخیم بیماری از روز هشتم به بعد بروز می‌کند، گفت: سندرم دیسترس تنفسی حاد، ناشی از التهاب گسترده در ریه‌هاست که باعث توقف اکسیژن گیری مورد نیاز برای بقای بدن می‌شود، همچنین التهاب شدید می‌تواند باعث آسیب به کلیه، کبد، قلب، مغز و روده‌ها نیز بشود.
وی تصریح کرد: در این مرحله، این ویروس چنان التهاب گسترده‌ای را ایجاد می‌کند که بدن تسلیم می‌شود و به نارسایی چند عضو منجر می‌شود،درمان در این مرحله بسیار تهاجمی خواهد بود و می‌تواند استفاده از دستگاه اکسیژن رسانی مصنوعی باشد.
متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری تاکید کرد: با توجه به اینکه بطور قطعی مشخص نیست که چه کسانی جز بیست درصدی می‌شوند که علائم شدید و وخیمی را نشان می‌دهند، حتما تمام افراد باید اصول بهداشتی لازم را برای جلوگیری از ابتلا به ویروس، رعایت کنند.
دگزامتازون داروی کرونا نیست
به تازگی از سوی برخی رسانه‌ها اعلام شد که طبق تحقیقات در انگلستان، دگزامتازون داروی کرونا است و از مرگ و میر بیماران بستری جلوگیری می‌کند که نگرانی‌هایی جهت استفاده خودسرانه مردم از این دارو برای پیشگیری و درمان کرونا، بوجود آورده است.
داوودیان در این خصوص اظهار می‌کند: دگزامتازون نوعی داروی استروئیدی می‌باشد که با تضعیف سیستم ایمنی بدن، جلوی واکنش‌های التهابی بدن را می‌گیرد.
وی ادامه داد: در روزهای اول بیماری استفاده از دگزامتازون بسیار مضر است چرا که این دارو بدلیل تضعیف سیستم ایمنی، دفاع بدنمان در برابر ویروس را کم می‌کند که مشکلاتی جدی را بدنبال دارد و هرگز این دارو ضدویروس و از بین برنده آن نمی‌باشد.
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری هرمزگان ضمن اشاره به پروسه التهابی ایجاد شده در بدن بیمار افزود: همانطور که گفته شد در مراحل حاد و وخیم، که فرد در بخش ICU بستری شده و با دستگاه نفس می‌کشد، با تشخیص دکتر برای جلوگیری از التهاب و آسیب‌های بیشتر به ارگان‌ها، این دارو تجویز می‌شود.
وی تاکید کرد: به هیچ عنوان به مردم برای پیشگیری از ویروس کرونا و درمان خودسرانه، دگزامتازون و هیچگونه داروی دیگری پیشنهاد و توصیه نمی‌کنیم.
هیدروکسی کلروکلین، دشمن ویروس کرونا یا بلای جان بیماران؟
از ابتدای شیوع کرونا، اسم این دارو بر زبان خیلی از مردم دنیا به‌عنوان دارویی موثر برای کووید19 افتاد، این دارو از گذشته‌های بسیار دور برای پیشگیری و درمان مالاریا استفاده می‌شود؛ همچنین از این دارو برای درمان روماتیسم مفصلی و بیماری لوپوس استفاده می‌شود.
در بسیاری از تحقیقات این دارو از پیشرفت و تکثیر بیشتر ویروس در بدن افراد بیمار جلوگیری کرده است، هرچند در برخی از کشورها مصرف این دارو توصیه نمی‌شود چراکه دارای عوارض زیادی نظیر اسهال، تهوع و اختلالات گوارشی و بینایی می‌باشد.
داوودیان در این رابطه گفت: تحقیقات زیادی که سال‌ها قبل در دوره شیوع بیماری‌های سارس و مرس که هم خانواده ویروس کرونا بوده‌اند، انجام شده، نشان از تاثیر خوب داروی هیدروکسی کلروکین روی این ویروس داشته است.
متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان افزود: مصرف این دارو در ایران، تا کنون تاثیرات خوبی بر جلوگیری از روند پیشرفت ویروس کرونا در بدن داشته است که جز پروتکل‌های وزارت بهداشت نیز می‌باشد.
وی اظهار کرد: متاسفانه برخی از بیماران حتی در صورت تجویز این دارو برای‌شان، خودسرانه استفاده آن را قطع می‌کنند چرا که در فضای مجازی یا از دیگران شنیده‌اند که عوارض دارد.
داوودیان تاکید کرد: تا کنون موردی که عوارض حاد گوارشی و قلبی با استفاده از این دارو به وجود آمده باشد، مشاهده نشده است و با توجه به تاثیر مطلوبی که بر روند وخیم نشدن وضعیت مبتلایان دارد، لطفا برای کسانی که تجویز می‌شود، از همان روزهای ابتدایی شروع علائم، عوارض جانبی آن را تحمل کنند و تا پایان دوره‌اش استفاده کنند.
افزایش مبتلایان به ویروس کرونا و بیماران بستری در هرمزگان، باعث شده که کادر بهداشت و درمان فشار‌های زیادی را متحمل شوند و ظرفیت بیمارستان‌های استان نیز تکمیل شود.
استفاده خودسرانه از داروهای مختلف که در فضای مجازی مردم می‌شوند یا حتی قطع مصرف داروهای تجویز شده، تنها باعث بوجود آوردن مشکلات و عوارض بیشتر و افزایش مراجعه کنندگان به بیمارستان می‌شود.
