از روز ۳۰ بهمن ۹۸ که ۲ روز به انتخابات مجلس یازدهم باقی مانده بود، به محض تشخیص وجود ویروس کرونا در ایران، مسئولان کشورمان بلافاصله موضوع را به اطلاع مردم رسانده و تدابیر لازم را برای مقابله و مهار این ویروس اتخاذ کردند.در طول حدود۸۰ روز گذشته، اقدامات مختلفی از سوی مسئولان به ویژه وزارت «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» برای مهار و مقابله با ویروس کرونا صورت گرفته و رهبر معظم انقلاب نیز چندین نوبت از این اقدامات تشکر کرده‌اند.
اقامه فریضه نماز جمعه یکی از موضوعاتی بود که متأثر از شیوع بیماری کرونا شد و نحوه مواجه جامعه روحانیت با این امر، پیشرو (آوانگارد) بودن تشیع را عیناً به منصه ظهور گذاشت چه آنکه به منظور حفاظت از جان مؤمن، اقامه این فریضه را تا بهبودی شرایط متوقف کرد.
شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور روز سه شنبه ۱۶ اردیبهشت با صدور اطلاعیه شماره ۱۱ این شورا اعلام کرد با تلاش شبانه روزی مسئولان دستگاه‌ها و نهاد‌های مرتبط، کادر درمان، مدافعان سلامت، نیرو‌های جهادی و داوطلبان مردمی، در مدیریت بیماری کووید ۱۹، افتخاری بزرگ برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریمی به ثبت رسید و هرچند با کنترل بیماری فاصله داریم، لیکن از این هفته شاهد بازگشایی تدریجی مساجد و مصلی‌ها در مناطق سفید کشور خواهیم بود.
این اطلاعیه با تاکید بر اینکه نماز جمعه تا اطلاع ثانوی در مراکز استان‌ها اقامه نخواهد شد، تصریح کرده است بر اساس فهرست رسمی و اعلامی از سوی ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا، در ۲۳ استان و ۱۳۲ شهرستان، مجموعاً ۲۹۴ نقطه از فیوضات معنوی اقامه مجدد نماز‌های جماعت در مساجد بهره‌مند خواهند بود و از این میان، چشم‌مان به جمال مؤمنین در ۱۸۰ پایگاه نمازجمعه از تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ روشن خواهد شد.
وجود فاصله بین نمازگزار با امام و بین نمازگزاران با یکدیگر یکی از موضوعات مطرح این روزهاست. از این رو میزان با سید نادعلی اولیایی در میان گذاشته و پاسخ بر اساس تحقیق این کارشناسن مسائل مذهبی به قرار زیر است:
- جای سجده نمازگزار و جای ایستادن امام جماعت نباید بیشتراز یک قدم بزرگ باشد * و نیز اگر بین انسان یا مأمومی که جلو او ایستاده (و به وسیله او به امام متصل است) به همین فاصله باشد نمازش اشکال ندارد. اگر به نحوی مأموم از جلو یا طرف راست یا چپ به امام جماعت متصل باشد کفایت می‌کند و نماز جماعت او صحیح است.
*آیت الله خامنه ای: نباید بیشتر از یک قدم باشد
*آیت الله مکارم: یک یا چند قدم فاصله، بطوریکه به آن جماعت گویند مانعى ندارد
*اکثر مراجع: کمتر از یک متر باید باشد
* توضیح المسائل مراجع مسئله ۱۴۳۴ و ۱۴۳۵ و سایت مقام معظم رهبری
حد فاصله اجتماعی
البته پرسش دیگری مطرح می‌شود مبنی بر اینکه طبق پروتکل بهداشتی اعلام شده، حد فاصله اجتماعیِ اعلامی باید ۱.۵ متر باشد آیا فاصله بین‌گذاران این میزان خواهد بود؟ و اگر باشد اشکال فقهی نخواهد داشت؟
پاسخ دریافتی این سؤال نیز به قرار زیر است:
«این در مورد حکم شرعی نماز جماعت است، اگر افراد پشت سر هم بایستند یقیناً پروتکل هم انجام می‌شود، چون اگر جای سجده یک نفر با مکان ایستادن فرد جلویی وقتی یک متر فاصله باشد پس مکان ایستادن آن دو با هم بیش از دو متر فاصله رعایت خواهد شد و نماز جماعت هم صحیح است.»
شیوه‌نامه بازگشایی مساجد
همچنین روز دوشنبه ۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۹ دفاع پرس به نقل از وزارت «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» شیوه‌نامه بازگشایی مساجد در مناطق سفید را به شرح زیر اعلام کرد:
۱- با توجه به اهمیت سلامت نمازگزاران و مراجعان به مساجد و از طرفی اهمیت برگزاری برنامه‌های معنوی و دینی در اماکن متبرکه، از جمله مساجد در راستای حفظ سلامت روانی و اجتماعی نیازمند است که با روند رو به کاهش همه گیری بیماری کرونا در مناطقی که از سوی وزارت بهداشت به عنوان مناطق سفید اعلام می‌شود، نسبت به بازگشایی مرحله‌ای با رعایت الزامات زیر اقدام شود.
۲- رعایت مفاد راهنمای فاصله گذاری اجتماعی و الزامات سلامت مفید و کار زیارتگاه‌ها و اماکن متبرکه از جمله مساجد الزامی است.
۳- نظارت روزانه بسیج به خصوص پس از برگزاری هر وعده نماز الزامی است و ضرورت دارد.
۴- مسؤول هیأت امنا یا نماینده آگاه آن، مسؤول اجرا و نظارت بر حسن اجرای این شیوه نامه است.
۵- زمان حضور در مساجد حداکثر نیم ساعت آن هم در وقت اذان جهت برگزاری نماز‌های یومیه است.
۶- تمامی نمازگزاران و مراجعه کنندگان باید با ماسک و دستکش وارد مساجد شوند.
۷- در صورت فعال بودن کفشداری‌ها از کیسه‌های یک بار مصرف برای نگهداری کفش استفاده شود.
۸- در مساجدی که دارای صحن‌های روباز و حیاط هستند، اولویت برگزاری نماز در بودن هوا در صحن‌های رو باز و حیاط است.
۹- از توزیع چای، غذا و نذورات خودداری شود.
۱۰- تمام وسایل مشترک در مساجد جمع آوری شود.
۱۱- تمام نمازگزاران از سجاده، مهر و چادر شخصی استفاده کنند.
۱۲- تجهیزات ضد عفونی و شست‌وشوی دست همراه با ماده ضد عفونی کننده و مایع دستشویی در مکان‌های مناسب از جمله ورودی‌های مسجد، روشویی و سرویس‌های بهداشتی به تعداد کافی نصب شده باشد.
۱۳- سرویس‌های بهداشتی از وضعیت بهسازی و نظافت مناسبی برخوردار باشند.
۱۴- در صورت حضور صندلی نماز ضمن رعایت فاصله حداقل یک متر نسبت به گندزدایی صندلی‌ها بعد از هر نماز اقدام شود.
۱۵- گندزدایی دستگیره درها، سرویس‌های بهداشتی و سایر سطوح مشترک بعد از هر وعده نماز و خروج نمازگزاران توسط خادم یا خادمین انجام شود.
۱۶- از برگزاری هرگونه مراسمی که مستلزم تجمع افراد است مانند مراسم ختم، دعا، مولودی، عزا و مواردی نظیر آن خودداری شود.
به هر روی امید است با رخت بر بستن بیماری منحوس کرونا از جامعه اسلامی و حتی همه جوامع بشریت، شاهد ازسرگیری فریضه مهم اقامه نماز جماعت در سراسر ایران اسلامی باشیم.